Projectsucces.nl staat vol met projectmanagement methodieken, certificeringen, boeken en templates van gestandaardiseerde manieren om projecten tot een goed einde te brengen. Toch mislukken er nog steeds veel te veel projecten. Je bent nu dan ook op de pagina aangekomen waar wellicht het belangrijkste ‘wapen’ van een projectmanager uit bestaat: de softskills.
De softskills – wat zijn het?
Wat zijn dit nu eigenlijk precies? Onder softskills wordt eigenlijk alles verstaan wat met sociale vaardigheden, sociale interactie en samenwerking te maken heeft. Er wordt doorgaans onderscheid gemaakt tussen personal skills en people skills. De personal skills gaan over hoe je zelf je werk doet en people skills richt zich op samenwerking, aansturing en overtuiging.
Als projectmanager heb je doorgaans geen formele macht. Je bent aangewezen op mensen die soms maar een deel van de tijd aan je project toegewezen zijn en tijd voor je moeten maken om projectdoelstellingen te realiseren. Doelstellingen die vaak gaandeweg nog wijzigen, er wordt nogal wat van je verwacht. En volg je de projectmanagement methodieken dan ben je vooral bezig exception reports te schrijven en mensen te wijzen op eerder gemaakte afspraken. Op papier klopt het allemaal, maar waarom krijg je het in de praktijk niet voor elkaar?
Dat is waar je softskills om de hoek komen kijken: hoe overtuig je iemand die het beredruk heeft om iets voor jouw project te doen? Als je project het belangrijkste project binnen je organisatie is, dan zal dit makkelijker gaan, maar als je toevallig net dat achterstallige compliancy project probeert vlot te trekken – niemand zit op je te wachten. Ook werk je met een team van mensen die doorgaans niet bij elkaar horen, mensen van verschillende afdelingen en met verschillende achtergronden. Allemaal kijken ze naar jou om ze te vertellen wat er moet gebeuren, welke richting het op gaat en als het even kan om ze te motiveren, stimuleren en faciliteren.
Elke projectleider ontwikkelt zo een eigen stijl en eigen ‘softskills’. En omdat het een beetje ‘vaag’ is, zijn er weinig trainingen met concrete leerdoelen of certificeringen op dit vlak. Je certificeert je op de hardskills en de softskills, ja dat moet dan je talent maar zijn om die te hebben? Je softskills bepalen echter wat voor persoon je bent, veel meer dan de certificaten die je hebt weten te behalen. Ook je succes zal voor een heel groot deel afhangen van je kwaliteiten om mensen te stimuleren en te motiveren, meer dan je kennis van hoe je een projectplan schrijft. Wees je hier dus bewust van en investeer tijd en energie in ontdekken hoe je zelf in elkaar zit en hoe anderen in elkaar zitten!
De Softskills – rollen, typeringen, persoonlijkheden
Toch zijn er diverse onderzoekers, wetenschappers en andere softskill experts erin geslaagd om wel wat te doen met verschillen in hoe mensen om gaan met tegenslag, de wijze waarop ze communiceren, samenwerken of wat ze drijft. In dit deel van onze site besteden we dus aandacht aan precies die methoden: vaak gaan ze over een rol binnen een team, een typering of persoonlijkheidseigenschappen. Zoals altijd is het passend krijgen van een persoon in een model of typering een versimpeling van de realiteit – ook kunnen mensen soms goede en slechte dagen hebben en maakt dit nogal uit hoe ze zullen reageren.
Als je het softskill menu uitklapt dan nemen we je graag mee in de wereld van onder andere:
- DISC: de voor velen al bekende ‘vier kleuren’ eigenschappen en persoonlijkheidsmodel.
- De Belbin teamrollen: een manier om de diversiteit van je team in kaart te brengen zodat je kunt zien of je ook op interpersoonlijk vlak wel alle mensen aan boord hebt om succesvol te zijn.
- MBTI of de Myers-Briggs Type Indicator die mensen via een test in één van 16 persoonlijkheden plaatst
- Big Five, NEO-PI-r test, een onderverdeling van je persoonlijkheid in vijf belangrijke karakter eigenschappen
Elke test en model qua persoonlijkheden heeft sterke en minder sterke kanten. Het is verstandig je dus goed in te lezen in wat bij je past en goed te begrijpen hoe het werkt voor je er met je team mee aan de slag gaat. Ook zijn er veel aanbieders van trainingen die je kunt volgen over deze thema’s.
De softskills – onze ervaringen en advies
Dus, waar te beginnen? Hierbij een paar van onze ervaringen:
- Een beter project, begint bij jezelf. Verdiep jezelf in de verschillende persoonlijkheidsmodellen en types en onderzoek wie je bent en hoe je functioneert. Wat zijn jou sterke eigenschappen en waar liggen je valkuilen? Kies trainingen uit waar je inzicht krijgt in je eigen persoonlijkheid.
- Houd rekening met softskills in de keuze voor teamleden – als je eenmaal weet wie welke eigenschappen bevat dan kun je hier gerichter rekening mee houden of teamleden uitzoeken. Je doet dit vaak onbewust al: heb liever die of die, want daar werk ik fijn mee samen. Als je weet waarom je met die persoon fijner samenwerkt, scheelt dat aanzienlijk.
- Overweeg – mits je voldoende kennis over het onderwerp hebt opgebouwd – om je team bijvoorbeeld een Belbin teamrollen test of een MBTI test te laten doen. Op die manier kun je op een inhoudelijke manier kijken naar ieders kracht en minder sterke punten.
- Even los van alle teamrollen en persoonlijkheidstesten: organiseer een lunch, borrel of moment om een succes te vieren. Zorg dat je je team ook buiten puur werkgerelateerde contactmomenten beter leert kennen – als het erom spant moet je weten wat je aan elkaar hebt.
- Openheid en transparantie: houd je team niet in het donker, maar deel context, het grotere geheel, maar ze onderdeel van het grotere plaatje. Het is makkelijker en leuker om dingen te doen als je weet welk effect het uiteindelijk heeft op het resultaat.
Uiteindelijk hebben de verschillende auteurs van deze site vele tientallen jaren ervaring in projecten, projectmanagement, aansturen van teams en het behalen van resultaat en blijft 1 element boven drijven – het zijn jouw softskills die het verschil maken in het succes van je project.