Dr. Meredith Belbin stelt dat er in elk (project)team negen teamrollen te identificeren zijn. Deze rollen zeggen iets over de wijze waarop iemand deel neemt aan een team en welke bijdrage iemand waarschijnlijk zal leveren. Wat vooral nuttig en zinvol is, is om je team samen te stellen met deze typeringen in het achterhoofd. Aan de hand van wat nodig is voor jouw projectresultaat zul je bepaalde teamleden nodig hebben – met bepaalde eigenschappen.
Een team met alleen maar denkers, zal ontzettend veel tijd besteden aan het overdenken van mogelijkheden en uitdagingen, maar moeizaam tot uitvoering komen. Een groep vol met voelers zal er in slagen een goede groepsdynamiek te krijgen, maar niet tot actie over gaan. Een team wat zich bewust is van deze kansen en bedreigingen is in staat meer succes te boeken.
Belbin teamrollen
- Doen Bedrijfsman en Brononderzoeker
- Denken Plant en Monitor
- Willen Vormer en Voorzitter
- Voelen Zorgdrager en Groepswerker
- De Bedrijfsman is de praktische figuur en organisator van het team. Nuchter, ordelijk en taakgericht als hij is, weet u zich verzekerd van een harde werker. Hij zet gemakkelijk plannen en ideeën om in uitvoerbare taken. De Bedrijfsman is soms wat al te praktisch en behoudend als het directe nut van iets nieuws niet meteen duidelijk is.
- De Brononderzoeker is de vrolijke, extraverte netwerker van het team. Enthousiast, avontuurlijk en ruimdenkend en altijd op zoek naar nieuwe ideeën en interessante contacten. Hij is van nature goed in het leggen en onderhouden van contacten, maar ook wel eens snel verveeld en nonchalant als het nieuwe er af is.
- De Plant is de creatieve denker van het team, introvert en origineel. Een vrije geest die de ruimte zoekt om te kunnen fantaseren over de toekomst en die met verrassende oplossingen komt. Hij kan verstrooid lijken, is niet altijd even praktisch en mist soms de aansluiting met wat de omgeving van hem vraagt.
- De Monitor is verstandig, bedachtzaam en kritisch. De analyticus van het team. Hij wil altijd weten hoe de vork in de steel zit en zal niet over één nacht ijs gaan. De Monitor kan lang wikken en wegen, maar zijn oordeel is zelden onjuist.
- De Vormer is gedreven, gepassioneerd en wilskrachtig. Hij heeft een sterke drang om te presteren, zoekt de uitdaging en weet mensen in beweging te krijgen. Hij kan ook driftig reageren, snel geëmotioneerd en ongedurig zijn, en moet wel eens oppassen niet te veel over mensen heen te willen daveren.
- De Voorzitter is de natuurlijke coördinator van het team, die de procedure aangeeft, bedoelingen verheldert en samenvat wat iedereen wil. Hij hoeft zelf niet bijzonder creatief of intelligent te zijn, maar heeft wel een neus voor het talent van anderen. De Voorzitter zet graag anderen aan het werk en kan van nature goed delegeren.
- De Zorgdrager bezit het talent om voortdurend aan te voelen wat er fout en mis kan gaan. Dit leidt tot veel aandacht voor details, checken en nog eens checken, en een hang naar perfectionisme. Hij bewaakt de kwaliteit en de veiligheid, maar kan wel eens overbezorgd zijn en moeilijk iets aan een ander overlaten.
- De Groepswerker is het meest gevoelige lid van het team: behulpzaam, meegaand en sterk gericht op het creëren van sfeer en een gevoel van saamhorigheid. De Groepswerker zoekt evenwicht en harmonie, is anderen nabij, maar heeft moeite met conflicten en kan in kritieke momenten moeilijk een beslissing nemen.
- De Specialist is de stille eenling, die zich in een team eigenlijk niet thuis voelt. Hij weet vaak heel veel van heel weinig en kan een deskundige bijdrage leveren op een bijzonder gebied. Hij waagt zich niet gauw en niet graag buiten zijn specifi eke vakgebied.
Belbin groepsrollentest
Er zijn tests beschikbaar waarmee je snel een beeld krijgt van welke Belbin rol het beste bij je past. Het is een goede optie om aan het begin van het project met je team zo’n test te doen en te bespreken waar de kracht en de mogelijke valkuil van je team ligt. Dit identificeren en bespreekbaar maken levert je later veel profijt op, als het er om gaat spannen of als er een conflict ontstaat. Het is ook nog eens een prima manier om elkaar beter te leren kennen.
- Doe hier de Belbin Groepsrollentest bij 1-2-3test
- Doe hier de Belbin Groepsrollentest bij Werkenmetteamrollen
- Doe hier de Belbin Groepsrollentest bij Managersonline
Boeken over de Belbin teamrollen
Er zijn een aantal boeken over de Belbin teamrollen en management beschikbaar. De boeken zijn geschreven door Dr. Meredith Belbin en gaan dieper in op de afweging die gemaakt kan worden om een team, in dit kader kan dat ook een managementteam zijn, samen te stellen. Hieronder een overzicht van boeken over de rollen van Belbin voor zowel projectleiders als managementteams.
Kunt u mij uitlegggen waarom er 9 teamrollen zijn maar er slechts 8 rollen verwerkt zijn in de circel. Is de specialist nooit onderdeel van het ream?
Ik kom vaak in het bestuursleven 8 rollen tegen. Is er een reden waarom er soms 8 en soms 9 rollen zijn?
groetjes Fraukje Hazen
HI Fraukje, wat een leuke vraag. De 9e rol van Belbin is de Specialist, die vaak als eenling gezien wordt. Deze persoon is dus niet daadwerkelijk een groepsrol, omdat de persoon niet deelneemt in de groep. Het maakt het soms wel verwarrend.